اختلال پردازش حسی (SPD) یک بیماری عصبی است که بر نحوه پردازش مغز اطلاعات حسی از حواس پنج گانه (بینایی، صدا، لامسه، چشایی و بویایی) و همچنین از حس حرکت (سیستم وستیبولار) و حس موقعیت بدن (حس عمقی) تاثیر می گذارد.
افراد مبتلا به SPD ممکن است اطلاعات حسی را به صورت طاقت فرسا، گیج کننده یا حتی دردناک تجربه کنند که می تواند بر توانایی آنها برای شرکت در فعالیت های روزمره تأثیر بگذارد.
انواع مختلفی از SPD وجود دارد، از جمله اختلال تعدیل حسی، اختلال حرکتی مبتنی بر حس، و اختلال تمایز حسی.
درمان SPD ممکن است شامل کاردرمانی، درمان یکپارچگی حسی و سایر مداخلاتی باشد که بر بهبود تواناییهای پردازش حسی تمرکز دارند.
علائم اختلال پردازش حسی
برخی از علائم رایج SPD عبارتند از:
- حساسیت بیش از حد به ورودی های حسی (حساسیت بیش از حد)، مانند آزار و اذیت شدن توسط برخی بافت های لباس، صداهای بلند یا نورهای روشن.
- حساسیت کمتر به ورودی حسی (حساسیت بیش از حد)، مانند عدم توجه به زمانی که لمس می شوند یا احساس درد نمی کنند.
- مشکل در مهارت های حرکتی ظریف و درشت، مانند دست خط، بستن بند کفش، یا دوچرخه سواری.
- مشکل در تعادل و هماهنگی.
- مشکل در خودتنظیمی، مانند مشکل در آرام شدن یا به راحتی تحت فشار قرار گرفتن.
- مشکل در تعاملات اجتماعی، مانند مشکل در دوست یابی یا بازی با دیگران.
دلایل و عوامل خطر
علل دقیق اختلال پردازش حسی (SPD) هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، چندین نظریه در مورد آنچه ممکن است به توسعه SPD کمک کند وجود دارد. برخی از این موارد عبارتند از:
ژنتیک: SPD ممکن است یک جزء ژنتیکی داشته باشد، زیرا اغلب در خانواده ها وجود دارد.
تجربیات اولیه دوران کودکی: برخی تحقیقات نشان می دهد که تجربیات دوران کودکی، مانند قرار گرفتن در معرض سموم یا استرس، ممکن است در ایجاد SPD نقش داشته باشد.
رشد مغز: SPD ممکن است به تفاوت در نحوه پردازش اطلاعات حسی توسط مغز مربوط باشد، که ممکن است به تفاوت در رشد مغز مربوط باشد.
زایمان زودرس یا سایر شرایط پزشکی: برخی مطالعات نشان داده اند که زایمان زودرس یا سایر شرایط پزشکی ممکن است خطر ابتلا به SPD را افزایش دهد.
درمان اختلال پردازش حسی
درمان (SPD) معمولاً شامل ترکیبی از روش ها و مداخلاتی است که بر بهبود توانایی های پردازش حسی و همچنین پرداختن به مسائل مربوط به رشد یا رفتار تمرکز دارد. برخی از درمان های رایج برای SPD عبارتند از:
کاردرمانی: این نوع درمان بر توسعه مهارت های مورد نیاز برای زندگی روزمره مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن و بازی تمرکز دارد. کاردرمانگران ممکن است از تکنیک های مختلفی استفاده کنند تا به افراد مبتلا به SPD کمک کنند تا پردازش اطلاعات حسی را به طور مؤثرتری بیاموزند.
درمان یکپارچه سازی حسی: این نوع درمان شامل قرار دادن افراد مبتلا به SPD در معرض محرکهای حسی در یک محیط ساختاریافته و حمایتکننده، با هدف کمک به آنها برای یادگیری پردازش مؤثرتر محرکها است.
رفتار درمانی: این نوع درمان بر پرداختن به مسائل رفتاری مرتبط مانند اضطراب یا مشکل در تعاملات اجتماعی متمرکز است.
آموزش و حمایت والدین: والدین و مراقبان نقش مهمی در حمایت از افراد مبتلا به SPD دارند و ممکن است از آموزش و حمایت برای کمک به درک بهتر و رفع نیازهای فرزندشان بهره مند شوند.
توجه به این نکته مهم است که هیچ رویکرد یکسانی برای درمان SPD وجود ندارد و برنامه های درمانی باید متناسب با نیازها و ترجیحات خاص فرد باشد. یک متخصص مراقبت های بهداشتی واجد شرایط، مانند یک کاردرمانگر یا متخصص اطفال رشدی، می تواند به ایجاد یک برنامه درمانی مناسب کمک کند.
متخصصان ما در مرکز توانبخشی چاوان در شرق تهران خدمات تخصصی کاردرمانی حسی ارائه می دهند.
بیشتر بخوانید :
